Nasa malawakang manhunt ang mga awtoridad matapos ang pamamaril sa Brown University sa Providence, Rhode Island na ikinasawi ng dalawang katao at ikinasugat ng siyam pa, karamihan ay mga estudyante.

Nag-ugat ang insidente noong Sabado sa Barus and Holley building, kung saan may ginaganap na final exams. Agad na isinailalim sa lockdown ang buong campus habang tinugis ang suspek na inilarawang lalaking nakasuot ng itim. Wala pang armas na nakukuhang ebidensiya.

Aabot sa 400 pulis—mula FBI hanggang campus police—ang rumesponde. Ayon sa alkalde ng Providence, walong sugatan ang nasa kritikal ngunit stable na kondisyon, habang isa pa ang dinala sa ospital dahil sa mga fragment na tinamaan.

Ipinagpaliban ang mga exam at nanatili ang “shelter in place” order habang nagpapatuloy ang paghahanap. Nagpaabot ng pakikiramay ang mga opisyal, kabilang ang Pangulo ng US, at muling umigting ang panawagan laban sa karahasan sa mga paaralan sa gitna ng patuloy na problema sa mass shootings sa bansa.

Inaprubahan ng bicameral conference committee ng Kongreso ang ₱51.6 bilyong pondo para sa Medical Assistance to Indigent and Financially Incapacitated Patients (MAIFIP) ng Department of Health—mahigit doble sa orihinal na ₱24.2 bilyong panukala ng ehekutibo.

Kahit tinutulan ng ilang mambabatas at budget watchdogs dahil umano sa panganib ng political patronage—lalo’t kailangan ng “guarantee letters” mula sa mga pulitiko para makinabang—nagkasundo ang Senado at Kamara na itaas ang pondo. Ayon sa mga mambabatas, aabot sa 1.1 milyong pasyente ang maaaring mawalan ng tulong kung babawasan ang alokasyon.

Nauna nang iminungkahi ng Senado na ilipat ang malaking bahagi ng pondo sa Universal Health Care at PhilHealth, subalit nanaig ang panawagan ng Kamara na palawakin ang saklaw ng benepisyaryo. Ipinunto rin ng ilan na dapat sana’y hindi na kailangan ang MAIFIP kung ganap na gumagana ang PhilHealth, na nakaranas ng impounding at zero subsidy ngayong taon.

Habang may mga panukalang pananggalang laban sa politikal na impluwensiya—kabilang ang pagbabawal sa paglahok at pagba-branding ng mga pulitiko sa pamamahagi ng tulong—patuloy pang aaralin ng Senado ang mga rebisyon. Kasabay nito, lusot na rin sa bicam ang mga badyet ng DOH at iba pang ahensiya gaya ng DA, UP at SUCs, TESDA, at CHED.

Nagkasama sina House Speaker Faustino Dy III at Ilocos Norte Rep. Sandro Marcos sa paghain ng House Bill 6771, isang panukalang batas na naglalayong ipagbawal ang political dynasties sa bansa.

Sa ilalim ng panukala, hindi maaaring sabay-sabay humawak ng posisyong elektibo ang isang opisyal at ang kanyang asawa, kapatid, o kamag-anak hanggang ika-apat na degree. Layon nitong pigilan ang konsentrasyon ng kapangyarihang pampulitika at tiyaking pantay ang oportunidad para sa lahat ng Pilipino.

Binanggit ng mga mambabatas ang probisyon sa 1987 Constitution na nag-uutos na bawal ang political dynasties “as may be defined by law,” at sinabi nilang panahon na para maipatupad ito. Nakasaad sa HB 6771 ang saklaw na posisyon mula presidente, bise presidente, senador, mga kinatawan, mga lokal na opisyal, hanggang barangay leaders.

Malacañang: Walang Mabilisan, Dapat Pulido

Bagama’t inuuna ni Pangulong Marcos sa kanyang legislative agenda ang batas laban sa political dynasties at reporma sa party-list system, sinabi ng Palasyo na ayaw ng Pangulo ng minamadaling, “half-baked” laws. Kasama rin sa kanyang prioridad ang pagbuo ng Independent People’s Commission na titingin sa mga anomalya sa infrastructure projects, at ang CADENA Act para sa mas malinaw na paggastos ng gobyerno.

Ayon sa Presidential Communications Office, mas mahalagang pag-aralan nang mabuti ang nilalaman ng panukala bago ito madaliing ipasa.

Simbahan: Ipatupad Agad ang Anti-Dynasty Law

Samantala, umapela ang CBCP sa Kongreso na huwag nang magpatumpik-tumpik pa.
Ayon kay Bishop Gerardo Alminaza, matagal nang naghahari ang ilang political clans, at maging ang bagong henerasyon ng mga politiko ay mabilis na lumalawak ang impluwensya sa pamamagitan ng pag-upo ng mga kaanak.

Nanawagan ang Simbahan at Caritas Philippines na itulak ang batas para mabuksan ang pinto para sa bagong, may kakayahang liderato at upang maputol ang cycle ng katiwalian.

Isang Panawagang Pambansa

Habang papalapit ang break ng Kongreso, tumitindi ang panawagan mula sa publiko, Simbahan, at ilang lider na gawing prayoridad ang anti-dynasty bill—isang hakbang na matagal nang hinihintay para sa mas malinis, patas, at tunay na demokratikong pamamahala.