Ang Pilipinas at Estados Unidos ay pipirma ng kasunduang tinatawag na 123 agreement sa kooperasyon sa nuclear energy, at ito ay magaganap ngayong Biyernes (oras ng Maynila) bilang bahagi ng ilang kasunduan na pipirmahan habang nasa bansa si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. upang dumalo sa Asia-Pacific Economic Cooperation (Apec) Leaders’ Summit.
Ayon kay Jose Manuel Romualdez, ang Philippine Ambassador to the United States, sa isang mensahe sa Viber, ang kasunduang ito ay “napakahalaga upang mabawasan ang mga halaga ng enerhiya” sa Pilipinas, kung saan ang mga bayarin sa kuryente ay isa sa pinakamataas sa buong Asya.
Sa kanyang talumpati sa harap ng Filipino community sa South San Francisco Conference Center noong Miyerkules ng hapon, sinabi ni Pangulong Marcos na makakasaksi rin siya sa pagpirma ng mga kasunduan sa iba’t ibang negosyo sa Amerika sa mga larangan ng digital na infrastruktura at konektibidad, renewable energy, electronics manufacturing, kalusugan, at turismo, sa iba’t ibang aspeto.
“Ang seguridad sa enerhiya, lalo na ang malinis na enerhiya, ay isang prayoridad din ng administrasyong ito, at dahil dito, magkakaroon ng business meetings ang Philippine delegation ukol dito,” sabi ni Pangulong Marcos.
Naunang sinabi ng pangulo na maraming negosyante ang nawawalan ng gana na mamuhunan sa Pilipinas dahil sa mga alalahanin sa suplay at gastusin sa enerhiya.
Ang hakbang na ito ay naaayon sa Section 123 ng US Atomic Energy Act, na “karaniwang nangangailangan ng pagsasagawa ng isang mapayapang kasunduan sa nuclear cooperation para sa mga malalaking pagsasanib ng nuclear material o kagamitan mula sa Estados Unidos.”
Sa pagsasalita sa mga mamahayag noong Oktubre ng taong ito, sinabi ni US Ambassador to the Philippines MaryKay Carlson na may ilang kumpanya ng nuclear technology sa Amerika na “lubos na interesadong mamuhunan” sa Pilipinas ngunit nag-aatubiling gawin ito dahil sa kakulangan ng 123 agreement.
Ayon kay Carlson, ang 123 agreement ay “magbibigay daan para sa mas malaking sibil na kooperasyon sa nuclear, kabilang ang export ng nuclear technology.”