Tiniyak ng Pilipinas na ipagpapatuloy nito ang mga hakbang na sinimulan ng Malaysia sa pagharap sa nagpapatuloy na krisis sa Myanmar, sa oras na ito ang maupong susunod na chair ng ASEAN.
Ayon kay Foreign Affairs Secretary Theresa Lazaro, na itinalaga ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. bilang special envoy to Myanmar, hindi magsisimula mula sa simula ang Pilipinas kundi itutuloy ang naumpisahan na.
Ani Lazaro, may 117 engagements na naisagawa ang Malaysia bilang kasalukuyang chair ng ASEAN:
“Hindi natin kayang ulitin lahat ng ginawa ng Malaysia. Ang posisyon ng Pilipinas: magpapatuloy tayo sa mga naitatag na.”
Observers sa halalan ng Myanmar?
Bukas ang posibilidad ng pagpapadala ng ASEAN observers sa halalan ng Myanmar sa Disyembre 28, ngunit kailangan umano ito ng consensus ng lahat ng miyembrong bansa.
Ang naturang halalan, na itutuloy sa kabila ng malawak na kritisismo at banta ng karahasan, ay may dalawang yugto—Disyembre at Enero. Mahigit 121 constituencies ang hindi isasama dahil sa patuloy na labanan sa pagitan ng militar at resistance groups.
Matagalang Special Envoy?
Isinasaalang-alang ng ASEAN ang pagtatalaga ng long-term special envoy para sa Myanmar, sa halip na taon-taong nagpapalitan tuwing may bagong chair.
“Posibleng talakayin ito sa ilalim ng chairship ng Pilipinas,” ayon kay Lazaro.
Mahigpit na oras bago maupo ang Pilipinas
Magtatapos ang chairmanship ng Malaysia sa Disyembre 31, kaya limitado ang panahon upang magkaisa ang ASEAN tungkol sa observers bago magsimula ang halalan.
Magpapatuloy pa rin ang ilang pulong sa ilalim ng Malaysia, ngunit sinabi ni Lazaro na seryosong tatalakayin ng Pilipinas ang isyu ng Myanmar sa January retreat, kung saan bubuo ng konkretong estratehiya ang mga foreign ministers ng ASEAN.
Sa gitna ng patuloy na kaguluhan sa Myanmar—kabilang ang pagkakulong ng halos 30,000 political prisoners mula noong 2021 coup—umaasa ang ASEAN na makabuo ng mas epektibong hakbang upang makatulong sa pagresolba ng krisis.