18 na mga Pilipino na kasali sa agricultural internship program ng Agrostudies, isang pandaigdigang training center sa isa sa mga heavily bombarded na lungsod sa Israel, ay ligtas nang nakabalik sa kanilang mga pamilya sa lalawigan ng Pampanga noong Martes.
Marami sa kanila ang tila pagod at walang tulog, tulad ni Matthew Lacsina, na nagsabing mas naging madalas ang mga pambobomba pagkatapos pumasok ang mga terorista sa Ashkelon noong Sukkot, isang banal na araw, noong Oktubre 6.
Wala sa kanila ang may sariwang sugat o pasa.
Binayaran nila ang kanilang sariling pamasahe mula sa kanilang allowances bilang farm interns sa loob ng 11 na buwan sa Kfar Silver Campus sa Ashkelon, umalis sila sa pamamagitan ng Tel Aviv patungong Dubai at pagkatapos ay patungo sa Manila.
Si Gob. Dennis Pineda ng Pampanga ang nagpapahanap sa kanila mula sa Ninoy Aquino International Airport sa ilalim ng programa ng Kapitolyo na “Balik-Pinas” para sa mga repatriated overseas Filipino workers (OFWs) simula ng pumutok ang COVID-19 pandemic.
“Nawala na ang aking lungkot at pangamba dahil ligtas na nakauwi ang aking anak,” sabi ni Leonila Lapuz, isang residente ng Barangay Lourdes sa bayan ng Candaba.
Masaya naman si Gabriel, ang anak ni Leonila, na muling naka-isa sa kanyang pamilya.
Sinabi ni Aldrin Pabalate, ang kanilang lider, na ang Philippine Embassy sa Israel, ang Aguman Kapampangan at ang Tropang Kapampangan na pinamumunuan ni Marvin Dabu Cuellar, pati na rin ang mga Pilipinong pastor, ang nag-escort sa kanila palayo sa mga pambobomba, at inilipat sila sa mga silong para sa proteksyon laban sa “ground infiltrations” ng mga terorista.
Nai-stranded sila ng apat na araw hanggang isang linggo sa Tel Aviv hanggang sa kanilang pag-uwi.
Magkakaroon ng post-traumatic stress debriefing sessions para sa mga iskolar, ayon kay Angelina Blanco, ang chief ng Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office.
Ayon kay Blanco, maaari rin silang maghanap ng trabaho sa opisina ng provincial agriculturist.
May 17 pang mga Pilipino mula sa Tel Aviv ang inaasahang darating sa Pilipinas ngayon (Miyerkules), at may pangako ang gobyerno ng financial assistance na nagkakahalaga ng P100,000 bawat isa sa kanila.
Ayon sa Department of Migrant Workers (DMW), dapat umalis ang 17 OFWs na ito sa Middle Eastern country ngayong Martes.
Sinabi ni Overseas Workers Welfare Administration (Owwa) Administrator Arnell Ignacio noong Martes na makakatanggap ang mga repatriated na Pilipino ng cash assistance na nagkakahalaga ng P50,000 mula sa Owwa at P50,000 pa mula sa DMW.
Idinagdag niya na mas mataas kaysa sa karaniwang tulong pinansyal ang makakamtan ng mga bumalik na Pilipino upang mapunan ang mataas na sahod na tinatanggap ng mga OFW sa Israel.
“Marami silang gastusin na hindi mababayaran ngayon dahil kakatapos lang mawalan ng trabaho,” sabi ni Ignacio.
Mayroong 30,000 Pilipino sa Israel, karamihan sa kanila ay nagtatrabaho bilang caregiver para sa pambansang populasyon ng bansang ito.
Ang biglang atake ng Hamas sa Israel noong Oktubre 7 ay nagresulta sa pagkakawala ng trabaho ng ilang OFWs, lalo na ang mga nasa southern part ng Israel na tinamaan ng mga Palestinian strikes.
Ayon kay Undersecretary Eduardo de Vega ng Department of Foreign Affairs (DFA), walong sa mga dumating na Pilipino ang pumili na bumalik dahil nawalan sila ng trabaho.
Sa simula, dapat dumating ang unang batch ng walong Pilipino noong Oktubre 16, ngunit inilipat ang kanilang flight sa hindi malinaw na dahilan at isinama ang kanilang biyahe sa isa pang batch ng siyam na dapat dumating ngayong Miyerkules.
Mayroong 131 na Pilipino sa Gaza na kontrolado ng Hamas, at 78 sa kanila ay inilipat na malapit sa Rafah crossing sa southern part ng strip.
Ngunit wala pang bukas na border patungo sa Israel at Egypt, kaya’t naghihintay pa rin sila kung kailan sila makakalabas mula sa lugar na sinalanta ng giyera.
Sinabi ng DFA na nakikipag-usap sila sa parehong Egypt at Israel upang magbukas ng isang humanitarian corridor para magbigay ng ligtas na daanan para sa mga Pilipino.
Sa isang pahayag sa Bagong Pilipinas Ngayon news briefing sa state television, sinabi ni De Vega na isinumite na ang mga pangalan ng mga Pilipino na nagnanais na umalis ng Gaza sa gobyerno ng Egypt.
Sinabi niya na sinabi ng Israeli ambassador sa DFA na ang gobyerno ng Egypt ay nakikipag-usap sa Israel hinggil sa proseso ng border crossing dahil pareho silang ayaw na makatakas ang mga miyembro ng Hamas patungo sa Egypt o pumasok sa Gaza na may dalang sariwang bala na itinatago bilang humanitarian aid.
“Sabi [ng mga Israeli], maaari itong mangyari kahit anong araw na lang na magbukas ang border crossing kaya’t dapat handa ang ating mga kababayan at si Ambassador [to Jordan and Palestine] Fred Santos ay nasa komunikasyon sa ating mga kababayan na nasa southern Gaza malapit sa border,” sabi ng opisyal ng DFA.
Ayon sa undersecretary, hindi maganda ang sitwasyon ng 78 na Pilipino na nasa southern Gaza, at nagbigay ng halimbawa ng isang inang Pilipino na iniulam na lang ang tinapay para mabuhay.
Sinabi niya na isang Pilipinang babae na nakatira sa lugar ang nagbigay ng silong sa ilan sa mga evacuees.
“Sana, kahit ngayong weekend man lang, makapasok na sila sa Egypt dahil kapag nandoon na sila, mas mabilis na ang repatriation,” sabi niya.
Para sa evacuasyon ng mga dayuhang nationals, sinabi ni De Vega na may “maliit na corridor” na ilang kilometro ang layo na tatahakin ng mga taong umaalis ng Gaza patungo sa Sinai Peninsula ng Egypt.
Ang mga awtoridad sa imigrasyon ng Egypt ang magiging dulo ng corridor at umaasa ang DFA na mabilis ang proseso.
Mula sa Sinai, sasakyan ng bus mula sa Philippine Embassy sa Cairo ang susundo sa mga evacuees para sa biyahe na may tagal na lima hanggang anim na oras.
Bibigyan ng silong sa Cairo ang mga evacuees habang inaasikaso ng embassy staff ang kanilang mga flight booking.
Tulong para sa mga Kamag-anak
Sa Kongreso, tinulak ng mga mambabatas noong Martes ang pagsasagawa ng scholarship para sa mga anak at iba pang dependents ng tatlong OFWs na namatay sa patuloy na digmaan sa pagitan ng Israeli forces at mga Hamas militants.