Ang mga mambabatas mula sa Association of Southeast Asian Nations (Asean) ay nagpahayag ng kanilang pagkamuhi kay dating Pangulong Rodrigo Duterte noong Martes dahil sa kanyang bantang pagpatay kay ACT Teachers Rep. France Castro at humiling na siya ay humingi ng paumanhin sa kanya at sa House of Representatives.
Ang Asean Parliamentarians for Human Rights (APHR) ay nagpahayag din ng suporta kay Castro at sinabi na ang banta ni Duterte ay hindi dapat may lugar “sa isang demokrasya o, sa totoo lang, sa anumang sibilisadong lipunan.” Idinagdag pa nito na “kung papayagan na walang pigilan,” ang kanyang mga pahayag laban kay Castro ay maaaring magdulot pa ng pisikal na karahasan.
“Isa sa mga mandato ng mga mambabatas ay ang mag-aksiyon bilang isang check and balance para sa iba’t ibang sangay ng pamahalaan, kabilang na ang pagmamasid sa badyet ng estado,” ayon kay APHR member at mambabatas mula sa Malaysia na si Syerleena Abdul Rashid sa isang pahayag na inilabas para sa lahat ng miyembro ng grupo.
“Papaano maaaring gawin ito ng mga mambabatas nang epektibo kung sila ay binabantayan ng karahasan dahil lamang sa pagtatanong sa paggamit ng pondo ng estado?” tanong niya.
Sa kanyang “Gikan sa Masa, Para sa Masa” TV show sa SMNI noong nakaraang linggo, nagalit si Duterte laban kay Castro habang nakikipag-usap sa kanyang espirituwal na tagapayo at matibay na tagasuporta, si Apollo Quiboloy.
“Ngunit, ang unang target ng iyong intelligence fund ay ikaw, France. Gusto kong patayin lahat kayong mga komunista,” sabi ni Duterte.
Bukod sa pagbabanta kay Castro, binatikos din niya ang mababang kapulungan, lalo na si Speaker Martin Romualdez, na kanyang hinamon na subukan ang audit. Pagkatapos ay inilarawan ni Duterte ang House of Representatives bilang ang “pinakasirang institusyon.”
Ginawa niya ang mga pahayag na iyon ilang oras matapos magpasya ang isang komite ng House na alisin mula sa 2024 proposed national budget ang P650 milyon na hinihingi ng anak ni Duterte, ang Vice President Sara Duterte, para sa kanyang dalawang opisina—ang Office of the Vice President (OVP) at ang Department of Education (DepEd).
Si Castro ay patuloy na kumokontra sa paggamit ng milyun-milyong piso sa confidential funds ng Vice President, lalo na ang P125 milyon na secret funds na na-secure ng kanyang opisina noong 2022 kahit hindi ito bahagi ng budget ng OVP para sa taong iyon.
Sa kanyang bahagi, si Manila Rep. Bienvenido Abante Jr., ang chair ng House human rights committee, ay nanawagan ng “comity and collegiality” sa gitna ng magkaibang opinyon, lalo na hinggil sa paglilipat ng P1.23 bilyon sa confidential funds sa 2024 national budget sa mga ahensiyang nagtatanggol sa West Philippine Sea.
“Palaging mas maganda at mas produktibo na magkaruon ng dialogue at bawasan ang nakakabahaging retorika kapag tayo ay nagdedebate hinggil sa mga isyu na may kinalaman sa ating mga kababayan. Maari naman tayong magkaruon ng hindi pagkakasundo ng hindi naman tayo nagiging hindi maganda,” aniya.
Samantalang si Kabayan Rep. Ron Salo ay itinanggi ang alegasyon ni dating tagapagsalita ng pangulo na si Harry Roque na ang House ay nakipolitika sa pagtanggal ng confidential funds mula sa OVP at DepEd.