Hinihiling ni Senate President Juan Miguel Zubiri ngayong Linggo na tanggalin ng Philippine Coast Guard (PCG) ang mga lumulutang na aparato na inilalagay ng mga barkong Tsino sa Bajo de Masinloc (Scarborough Shoal) sa lalawigan ng Zambales, ayon sa ulat ng PCG.
Sinabi ng PCG noong Linggo na ang mga booms na ito ay inilalagay upang hadlangan ang mga barkong mangingisda mula sa Pilipinas.
Sinabi ni Zubiri na ang mga pagkakabara na ito ay hindi pinapayagan sa loob ng 370 kilometrong eksklusibong ekonomikong sona (EEZ) ng bansa.
“Wala silang karapatan na maglagay ng anumang istraktura sa loob ng ating EEZ, at ang mga istrukturang ito ay nagdadala ng panganib sa mga dumadaang bangkang pangingisda na maaaring magkabara sa mga linya at magdulot ng malubhang pinsala sa mga propeler at makina ng mga sasakyang pandagat,” pahayag niya sa mga reporter.
Sumama rin si Sen. Risa Hontiveros kay Zubiri sa pagkondena sa pinakabagong pahayag ng China sa Kanlurang Bahura ng Pilipinas.
“Ang kalupitan ng China ay walang hanggan. Wala silang kahihiyan na masiyahan na harangan ang ating mga mangingisda sa sarili nating karagatan,” aniya.
“Hindi na natin dapat tanggapin na ang mga ganitong gawain ay hindi pinaparusahan. Kung patuloy nating pinapayagan ang pang-aapi ng China, magiging sanhi ito ng buhay ng ating mga kababayan,” babala niya.
Sa ngayon, inakusahan ng PCG at ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) ang China Coast Guard na nag-install ng 300-metro “floating barrier” sa Bajo de Masinloc upang pigilan ang mga bangkang Pilipino na pumasok sa kanilang tradisyunal na pangingisdaan.
Nakita ang mga pagkakabara habang ang barkong BRP Datu Bankaw ng BFAR, na kinokontrol ng PCG, ay nasa isang pangkaraniwang maritime patrol noong Setyembre 22.
“Ang pinakamahalaga at masusing inoobserbahan namin sa insidenteng ito sa maritime patrol… ay na nahuli namin sa kamera na ang Chinese coast guard ay nag-deploy ng kanilang tatlong rigid hull inflatable boats kasama ang service boat ng isa sa mga Chinese maritime militia vessel sa pagkakalagay ng floating barriers sa Bajo de Masinloc,” ani Commodore Jay Tarriela, tagapagsalita ng PCG para sa West Philippine Sea.
Dahil sa malapit nang pumasok ang BFAR vessel at marami ring mga bangkang Pilipino sa lugar, “nagmadali ang mga barkong Tsino sa pag-install ng mga floating barrier,” dagdag pa niya.
Hindi pa tinatanggal ang mga baradong ito ng PCG dahil, ayon kay Tarriela, “itinuturing namin itong dokumentaryuhin para sa National Task Force on the West Philippine Sea upang malaman ang partikular na aktibidad ng [China] at ipapaubaya namin ito sa kanila kung ano ang mga legal o diplomatikong hakbang na kinakailangan.”
Sa kabila ng masugid na mga aksyon ng China sa Kanlurang Bahura ng Pilipinas, inuulit ng Pilipinas na patuloy itong nagtutulak para sa makataong resolusyon ng mga alitan at nananawagan na sumunod sa pandaigdigang batas upang mapanatili ang rehiyong Indo-Pasipiko na “malaya, bukas, matiwasay, at mapayapa.”
Sa pagtanggap para sa Pangulo Marcos sa ika-78 sesyon ng United Nations General Assembly sa New York City noong Sabado, sinabi ni Foreign Secretary Enrique Manalo sa mga miyembro ng mga bansa na ang “pagpapreserba ng isang pamantayang pandaigdigang sistema ay nasa ating kolektibong responsibilidad.”
Samantala, kinondena ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) ang ulat na pagkasira ng mga coral reef at marine ecosystem sa Kanlurang Bahura ng Pilipinas.
“Ang nakakasamang tao na pakikialam, tulad ng pagkasira at ilegal na pagsasamantala sa anumang bahagi ng ating marine ecosystem, ay isang kawalan, hindi lamang para sa ating bansa, kundi pati na rin sa rehiyon at sa buong mundo,” ayon sa pahayag ng DENR na inilabas noong Setyembre 22 matapos ang pagpirma ng unang-ever treaty sa United Nations na naglalayong protektahan ang international high seas.
Ayon sa kagawaran, napatunayan ng mga siyentipikong pag-aaral na ang marine ecosystem sa Kalayaan Island Group ay kritikal para sa suplay ng isda at coral larvae sa bansa at sa rehiyon.