Ang mataas na inflation at pagtaas ng gastos sa pautang ang naging hadlang sa paglago ng unang quarter ng ekonomiya ng Pilipinas, na nagresulta sa pagkukulang nito sa target ng pamahalaan habang pinipigil ng mahigpit na kondisyon sa pananalapi ang parehong gastusin ng mamimili at ng pamahalaan.
Ang Gross Domestic Product (GDP), o ang kabuuang halaga ng lahat ng mga kalakal at serbisyong ginawa sa loob ng bansa, ay lumago ng 5.7 porsyento kada taon sa unang quarter, mas mabilis kumpara sa binagong 5.5 porsyento na paglaki noong ika-apat na quarter ng 2023 ngunit mas mabagal kumpara sa target na 6 hanggang 7 porsyento ng administrasyong Marcos. Ang pinakabagong pagbabasa na iniulat noong Huwebes ng Philippine Statistics Authority (PSA) ay lumabas na mas mahina kumpara sa 6.4-porsyentong paglaki na naitala sa katumbas na panahon noong 2023. Nahulog din ito sa ibaba ng konsensyang pang-merkado na tinatayang 5.9-porsyentong paglaki sa tatlong buwan hanggang Marso.
Ipinasa ni Secretary Arsenio Balisacan ng National Economic and Development Authority (Neda) ang mas mabagal kaysa sa inaasahang paglago sa unang quarter sa patuloy na mataas na presyo at sa mga pagtaas sa interes laban sa pagtaas ng inflasyon na pumigil sa gastusin ng mga pamilya at ng estado.
“Ito ay isang kombinasyon ng mga kadahilanan, parehong domestic at external. Sa domestic na aspeto, maliwanag na ang mga pangunahing kadahilanan ay ang mataas na inflasyon at ang mataas na interes,” pahayag ni Balisacan sa isang press conference.
Ang pinakabagong datos ay nagpakita na ang inflasyon ay bumilis sa 3.8 porsyento noong Abril, mula sa 3.7 porsyento noong Marso, dahil sa mataas na presyo ng pagkain sa gitna ng El Niño at mataas na gastusin sa transportasyon. Sinabi ng mga analyst na malamang na hikayatin ng mas mabilis na pagtaas ng presyo ang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) na manatiling hindi nagbabago ang kanyang policy rate sa 17-taong mataas na 6.5 porsyento sa Mayo 16 kapag ang Monetary Board nito ay magpapatakbo ng susunod na rate setting.
Ginagamit ng mga bangko ang mga rates ng BSP bilang benchmark kapag nagpapatong ng interes sa iba’t ibang produkto ng pautang. Sa pamamagitan ng pagpapamahal ng gastos sa pautang para sa lahat, nais ng sentral na bangko na maiwasan ang pagkakaroon ng masyadong maraming pera na naghahabol sa kaunti lamang na kalakal, na sa gayon ay pababain ang inflasyon.