Noong Miyerkules, isinulong ni Sen. Risa Hontiveros ang pagsasaayos sa isang espesyal na probisyon sa hiling ng Office of the President (OP) para sa P13 bilyon na contingent funds para sa susunod na taon upang malinawang ipagbawal sa ehekutibong sangay ang paglilipat ng pondo bilang pondo para sa mga lihim at intelihensiyang gastusin (CIFs) ng iba pang mga opisina ng gobyerno.
Sa simula ng plenary budget debates sa Senado, inulit ni Hontiveros na ang mga contingent funds ng OP sa ipinapalabas na P5.768 trilyon na national budget para sa 2024 ay hindi dapat gamitin para sa mga lihim na gastusin ng mga civilian na ahensiya ng estado.
Ipinunto niya na nangyari ito noong Disyembre 2022 nang ang P125 milyon mula sa alokasyon ng OP ay naging mga pondo para sa lihim na gastusin ng Bise Presidente Sara Duterte.
Ginawa ni Senadora Hontiveros ang kanyang mungkahi isang araw matapos isampa ng isang grupo ng mga ekonomista at mga legal na eksperto ang petisyon sa Korte Suprema na ideklara na labag sa Saligang Batas ang paglilipat ng pondo at utusan ang mga kinauukulan na ibalik ang pera sa kaban ng bayan.
“Bilang isang aspeto ng fiscal prudence, nais naming isama ang pagdagdag ng CIF sa Contingent Fund kasama ang pagbabawal na gamitin ang nasabing pondo para sa pagbili, halimbawa, ng mga sasakyan,” wika ni Hontiveros.
“Ngunit tiyak, ang aking iniisip bilang isang mungkahi… ay hindi tukoy sa mga ahensiyang pangkaligtasan na may malinaw na mandato para sa pambansang depensa at kaligtasan ng publiko, kundi sa mga ahensiyang sibil na walang magkatulad na direktang mandato,” pinaunawa niya.
Batay sa aprobasyon ng House of Representatives, ipinunto ng senadora na ang contingent fund ay inilaan upang “sagutin ang pangangailangan sa pondo ng mga bagong o agarang aktibidad o proyekto” ng mga ahensiya ng pamahalaan, kasama ang mga lokal na pamahalaan at mga government-owned and -controlled corporations.
Si Sen. Juan Edgardo Angara, na nagsalita bilang kinatawan ng mga economic manager ng gobyerno bilang chair ng Senate finance committee, ay hindi tumutol sa mungkahi ni Hontiveros.
“Akala ko may kabuluhan ito. Ngunit sinabi lamang sa akin na kung ito ay sobrang malawak, ito ay maaaring makasagabal sa ilang mga ahensiyang pangkaligtasan,” ani Angara.