Isang video sa Instagram ang nagpakita kay Indonesian President Prabowo Subianto na nakasuot ng tradisyunal na itim na sumbrero at shirt, tila diretsong nakikipag-usap sa kanyang mamamayan:
“Sino pa ang hindi nakakatanggap ng ayuda mula sa akin? Ano ang pangangailangan ninyo ngayon?”
Pero sa likod ng tila makatotohanang paggalaw ng kanyang bibig at pagkurap ng mata, ang video na ito ay isang deepfake scam—isang pekeng AI-generated video na ginagamit para manloko ng pera.
Modus: Bayad Muna, Walang Ayudang Dumating
Ang mga naloko ay pinadalhan ng WhatsApp number kung saan hiningan sila ng 250,000 hanggang isang milyong rupiah ($15-$60) bilang “administrative fee” para sa ayudang hindi naman dumating.
Mula nang mahalal si Prabowo, nagbabala na ang mga eksperto tungkol sa pagdami ng deepfake scams gamit ang artificial intelligence. Ngayon, hindi lang ito ginagamit sa kampanya kundi pati na rin sa panloloko ng pera.
Isa sa mga biktima, si Aryani, 56, ang nagsabi kung gaano kapani-paniwala ang mga ganitong scam:
“Kailangan ko ng pera, pero ako pa ang napabayad! Kahit sa video call, parang totoong sila mismo ang kausap ko.”
Nahuli ang Isang Suspek, Pero Marami Pa Ang Kumakalat
Natunton ng AFP Fact Check na ang account sa likod ng pekeng Prabowo video ay gumamit din ng ibang deepfake clips para ipromote ang bogus na ayuda, kasama ang isang clip na nagpapakita kay Vice President Gibran Rakabuming Raka.
Ayon sa pulisya, isang suspek na kumita ng 65 milyong rupiah ($4,000) mula sa scam ang naaresto. May isa pang nadakip na sangkot sa ibang deepfake scheme, ngunit hindi isinapubliko ang halaga ng kanyang nakulimbat.
Pero kahit may nahuli na, tuloy pa rin ang scam. Marami pang deepfake videos ni Prabowo ang patuloy na umiikot sa social media. Sa TikTok, natukoy ng mga journalist ng AFP na may 22 accounts ang nagpo-post ng parehong modus gamit ang hashtag “Prabowo Shares Blessings”.
Ang isang account na may higit 77,000 followers ay may 7.5 milyong views sa isang pekeng Prabowo video na nag-aalok ng ayuda. Isa pang account ang nag-upload ng 100 deepfake videos simula Enero.
Lumalakas ang Teknolohiya ng Panloloko
Dahil sa mas madaling ma-access at mas murang AI tools, patuloy na tumataas ang kalidad ng deepfake scams. Ayon kay Aribowo Sasmito, co-founder ng Indonesian fact-checking group na Mafindo:
“Linggo-linggo na kaming nakakahanap ng bagong deepfake scams. Mas mahirap nang makita kung alin ang totoo at alin ang peke.”
Hindi lang mga pulitiko ang nagiging target—pati mga international personalities tulad ni Elon Musk at Canadian Prime Minister Justin Trudeau ay ginamit na rin sa mga scam sa ibang bansa.
Nagbabala ang mga eksperto na habang patuloy na lumalakas ang teknolohiyang ito, mas madali na para sa mga scammers na linlangin ang mga tao.