Bago pa man, muli nang hinamon ng Pilipinas ang China na agad na umalis sa paligid ng Ayungin (Second Thomas) Shoal at iba pang lugar sa loob ng teritoryo ng Pilipinas sa karagatan sa Kanlurang Dagat ng Pilipinas.
Sa isang tawag kay Chinese Vice Foreign Minister Chen Xiaodong noong Lunes, ipinaabot ni Foreign Undersecretary para sa bilateral relations at Asean affairs na si Ma. Theresa Lazaro ang “pinakamatinding protesta” ng Pilipinas laban sa “agresibong aksyon” ng China Coast Guard (CCG) at Chinese maritime militia.
Ang hakbang ng Department of Foreign Affairs (DFA) ay dahil sa water cannon assault ng CCG sa isang barko ng Pilipinas patungo sa Ayungin Shoal noong Marso 23, na nagdulot ng pinsala sa hindi bababa sa tatlong marinong sakay at malubhang pinsala sa kahoy na barko.
Nitong nakaraang buwan, inilabas din ng DFA ang parehong demand nang sumagot kay Deputy Chief of Mission Zhou Zhiyong ng Chinese Embassy matapos ang water cannon attack ng CCG noong Marso 4 na nakatarget sa isang barko ng Pilipinas. Ang DFA ay nagpahayag din ng protesta sa Ministry of Foreign Affairs ng China sa pamamagitan ng Philippine Embassy sa Beijing at ang Chinese Embassy sa Manila.
Ipinahayag ni Foreign Deputy Assistant Secretary Raphael Hermoso ang protesta kay Zhou, na tinawag sa DFA.
“Sinasabi ng Pilipinas, sa gitna ng iba, na walang karapatan ang China na naroon sa Ayungin Shoal,” iginiit ng DFA.
Sinabi ng DFA na “hindi matanggap” ang patuloy na pakikialam ng China sa “karaniwang at legal na mga gawain” ng Pilipinas sa sariling exclusive economic zone (EEZ) at “nanghihimasok sa soberanyang karapatan at hurisdiksyon ng Pilipinas.”
“Hinahamon ng Pilipinas ang mga sasakyang pandagat ng China na agad na umalis sa paligid ng Ayungin Shoal at ang Philippine [EEZ],” iginiit ng DFA.
Ito ang ika-14 na diplomatic protest na isinampa ng Pilipinas laban sa China ngayong taon at ang ika-147 mula nang umupo si President Marcos sa Hunyo 2022, ayon sa DFA.
Sinabi naman ng Chinese Embassy na nagpahayag din sila ng “representations” sa DFA hinggil sa “huling ilegal na trespassing” ng mga barko ng Pilipinas sa mga tubig malapit sa Ren’ai Jiao, ang Chinese name para sa Ayungin Shoal.