Nakatanggap na ng papel bilang tagapangulo at host ng Association of Southeast Asian Nations (Asean) sa 2026 ang Pilipinas, habang ang Myanmar, na kinakaharap ang mga problema sa loob ng bansa, ay nagpasya na huwag munang ituloy ang kanilang takdang panunungkulan.

“Sa aking kaligayahan, ibinabalita ko na ang Pilipinas ay handa na itaguyod ang Asean noong 2026,” sinabi ni Pangulong Marcos sa kanyang mga kasamahan sa liderato sa ika-43 Asean Summit dito sa Indonesian capital.

Unang nakatakda ang Maynila na maging tagapangulo at host ng Asean noong 2027.

Ang pagiging tagapangulo ng 10-miyembrong bloke, kabilang ang mga gawain sa pag-organisa ng lahat ng mga pagpupulong ng Asean, ay umiikot sa alpabetikong ayos ng mga ekonomiya ng mga miyembro. Huling naging host ang Pilipinas sa Asean Summit noong 2017, sa kanilang ika-50 anibersaryo.

Wala namang opisyal na paliwanag kung bakit nagdesisyon ang Myanmar na huwag muna ituloy ang kanilang panunungkulan, ngunit may mga usap-usapan bago ang pagtitipon ngayong taon na hindi ito itutuloy.

Bawal na pumasok ang junta ng Myanmar, na nag-organisa ng coup noong 2021 na pinalitan ang pinili ng mga mamamayan na pamahalaan ng bansa, sa mga mataas na pagpupulong ng Asean mula noong nakaraang taon.

Ang Asean Summit ay ang pinakamataas na body ng pangangasiwa sa rehiyonal na grupo, na idinaraos dalawang beses bawat taon. Ang Indonesia ay nagsilbing tagapangulo para sa 2023, at ang Laos ay susunod sa susunod na taon.

Ngunit matagal nang kinukwestyun ang bloke na ito bilang isang di-makabuluhan at hindi nagkakasundong grupo, at patuloy na nag-aagawan ang mga miyembro sa pagbuo ng iisang tinig hinggil sa matagal nang krisis sa Myanmar.

Itinulak ng Indonesia na pilitin ang junta ng Myanmar na isagawa ang isang limang-puntong plano na pinagkasunduan dalawang taon na ang nakalilipas upang tapusin ang karahasan at simulan ang mga negosasyon. Ngunit wala itong naging bunga, habang patuloy na iniiwasan ng junta ang pandaigdigang kritisismo at hindi nakikipagtulungan sa kanilang mga kalaban.

Sa pagtutok sa iba pang mga lider ng Asean, ipinangako ni G. Marcos na itataguyod ng Pilipinas ang pagpapalakas ng komunidad ng Asean.

“Ipinatataguyod namin ang pundasyon ng aming pagbuo ng komunidad at hahawakan ang paglalakbay ng Asean habang nagsisimula ito sa isang bagong yugto,” aniya.

“Ang patuloy na epekto ng aming mga pagsusumikap sa pagbuo ng komunidad ay nakasalalay sa malinaw na pagtatasa ng aming mga lakas. Patuloy na aalagaan ng Pilipinas ang pagbabago na magpapalakas sa aming mga institusyon, magpapabuti sa aming mga desisyon, at magpapahalaga sa kahalagahan ng Asean,” dagdag pa ng Pangulo.

Sa kanyang pahayag, binigyang-diin ni G. Marcos na ang mga tao ay dapat laging nasa sentro ng pagbuo ng komunidad ng rehiyonal na grupo, at pinagtibay ang pangangailangan na palakasin ang boses ng mga walang boses.

“Dapat tayong magpatuloy sa paghahanda ng aming mga mamamayan, lalo na ang mga nasa laylayan at mga mahihirap, tulad ng mga kababaihan at mga may kapansanan, sa negosyo, para sa digmaang hinaharap. Ang mga mamamayan ng Asean ay dapat magpatuloy sa pag-aaral at pagpapabuti ng kanilang mga kakayahan upang mapanatili ang kanilang pangunguna sa aming mga ekonomiya,” aniya.